تزریق استروئید اپیدورال کمر

تزریق استروئید اپیدورال کمر چیست؟

تزریق استروئید اپیدورال کمر (Lumbar ESI) یک تزریق داروی ضد التهاب – یک استروئید یا کورتون – به فضای اپیدورال اطراف اعصاب نخاعی در ناحیه کمر است. هدف اصلی از تزریق استروئید اپیدورال کمر، مدیریت درد ناشی از تحریک و التهاب ریشه‌های عصبی نخاعی در ناحیه کمر به دلیل بیماری ها یا آسیب‌های خاص است.

تزریق استروئید اپیدورال کمر چگونه عمل می کند؟

ناحیه پایین ستون فقرات ، ستون فقرات کمری نامیده می شود. این ناحیه از پنج مهره تشکیل شده است و این مهره ها بزرگترین مهره های ستون فقرات هستند. آنها بین قسمت پایینی ستون فقرات قفسه سینه تا خاجی(ساکروم) قرار دارند.

مهره های33 استخوان مجزا و به هم پیوسته هستند که ستون فقرات را تشکیل می دهند که از پایه مغز تا دنبالچه امتداد دارند. این استخوان ها به محافظت از نخاع در برابر آسیب کمک می کنند و در عین حال به اجازه می دهند بپیچید و بچرخید. بین استخوان های مهره دیسک هایی وجود دارد که برای مهره های بالشتک و انعطاف پذیری را برای فراهم می کند.

پنج مهره در ستون فقرات کمری از بالا به پایین کمری 1 (L1) تا کمری 5 (L5) نامیده می شوند. مهره های کمر چندین نقش مهم دارند، از جمله:

• حمایت و تثبیت قسمت بالایی بدن
• اجازه دادن به حرکات پیچشی و خمشی
• محافظت از نخاع و دم اسب (اعصابی که از پایین نخاع پایین می آیند)

در طی تزریق استروئید اپیدورال کمر، پزشک متخصص ستون فقرات یک استروئید را به فضای اپیدورال اطراف نخاع تزریق می کند. فضای اپیدورال مانند یک آستین طناب نخاعی را احاطه کرده و حاوی چربی، اعصاب نخاعی، عروق خونی و بافت همبند است. استروئید بر روی عصب های تحریک شده که باعث درد می شوند اثر می گذارد و تورم و فشار روی اعصاب را کاهش می دهد.

موارد کاربرد تزریق استروئید اپیدورال کمر 

پزشکان متخصص ستون فقرات از تزریق استروئید اپیدورال کمر برای مدیریت و درمان نوعی درد به نام درد رادیکولر کمری استفاده می کنند که به دلیل التهاب ریشه عصب نخاعی و تحریک در ناحیه کمر ایجاد می شود. درد شایع رادیکولر کمر سیاتیک نامیده می شود. درد رادیکولر کمری می تواند علائم زیر را در کمر و پاها ایجاد کند :

• درد
• بی حسی
• ضعف عضلانی
• سوزن سوزن شدن

علل درد رادیکولر کمر

دیسک کمر

• فتق دیسک کمر : به این حالت معمولاً بیرون زدگی دیسک ، پارگی یا برآمدگی دیسک نیز گفته می شود. دیسک ها دارای مراکز نرم و ژل مانند و لایه بیرونی محکم تری هستند. با گذشت زمان یا با آسیب، لایه بیرونی ضعیف شده و می تواند ترک بخورد. فتق دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که ماده داخلی دیسک از شکاف لایه بیرونی دیسک خارخ شده و به نخاع و اعصاب نخاعی فشار وارد نماید.
• بیماری دژنراتیو کمر که به عنوان اسپوندیلوز نیز شناخته می شود، یک بیماری شایع مرتبط با افزایش سن است که کمر را تحت تاثیر قرار می دهد. با افزایش سن، مهره ها و دیسک های بین مهره ها در ستون فقرات کمری شروع به فرسایش می کنند که منجر به علائم مختلفی می شود. بیماران اغلب کمردرد، سفتی و مشکل در حرکت را تجربه می کنند. در برخی موارد، دژنراسیون همچنین می‌تواند به اعصاب فشار وارد کند و باعث درد شدید، بی‌حسی یا گزگز در پاها شود.

• آرتروز کمر : این وضعیت شامل تغییراتی در استخوان‌ها، دیسک‌ها و مفاصل کمر است که در اثر فرسودگی طبیعی ناشی از افزایش سن ایجاد می‌شود. استئوآرتریت کمری می‌تواند منجر به باریک شدن قسمت داخلی ستون فقرات در قسمت پایین کمر یا منافذ خروج اعصاب نخاعی شود که می‌تواند باعث التهاب و تحریک اعصاب شود.

تنگی کانال نخاعی

• تنگی ستون فقرات کمری : تنگی کانال نخاعی کمر باریک شدن یک یا چند فضا کانال نخاعی در ستون فقرات کمری است. فضای کمتر در ستون فقرات، فضای موجود برای ریشه های عصبی نخاعی را کاهش می دهد. یک فضای تنگ می‌تواند باعث تحریک یا گیرکردن اعصاب شود که می‌تواند منجر به کمردرد، به خصوص با فعالیت‌های مکرر مانند راه رفتن شود.
• کمر درد محوری به دردی اطلاق می‌شود که در ناحیه کمر، به‌ویژه در ناحیه در امتداد ستون فقرات یا ستون مهره‌ها قرار دارد. این نوع درد معمولاً با انتشار درد به پاها همراه نیست و یا شدت درد کمر از پاها بیشتر است. کمردرد محوری می‌تواند دلایل زمینه‌ای مختلفی داشته باشد، مانند کشیدگی عضلانی، رگ به رگ شدن کمر، بیماری دژنراتیو دیسک، آرتریت مفصل فاست یا سایر شرایط اسکلتی عضلانی که بر ناحیه کمر تأثیر می‌گذارند. شناسایی علت خاص برای درمان و مدیریت مناسب این نوع درد مهم است
• لنگش نوروژنیک کمری : این وضعیت از فشرده شدن اعصاب نخاعی در ستون فقرات کمری اتفاق می افتد. می تواند باعث درد یا سوزن سوزن شدن در ناحیه کمر و یک یا هر دو پا و باسن شود. این علائم به ویژه زمانی که در حال ایستادن یا راه رفتن هستید ظاهر می شود.

چه کسی تزریق استروئید اپیدورال کمر را انجام می دهد؟

تزریق استروئید اپیدورال کمر بسیار دقیق است، بنابراین پزشکان متخصصی این تزریق را انجام می دهند که آموزش تخصصی قابل توجهی داشته باشند. تخصص هایی که ممکن است ESI کمری انجام دهند عبارتند از:

• متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی
• رادیولوژیست ها
• متخصصین بیهوشی
• متخصصین مغز و اعصاب
• جراحان ستون فقرات

چگونه برای تزریق استروئید اپیدورال کمر آماده شوم؟

قبل از ESI کمری، مهم است که به پزشک خود بگویید که آیا باردار هستید یا ممکن است باردار باشید به دلیل استفاده احتمالی از تصویربرداری فلوروسکوپی (نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس) در طول عمل. همچنین باید بگویید که چه داروهایی را مصرف می کنید، از جمله گیاهان دارویی، مکمل ها و سایر داروهای بدون نسخه.

حتما دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید. نکات مهم شامل موارد زبر است :

• قبل از ESI کمری، خوردن یا نوشیدن را برای مدت معینی محدود کنید.
• داروهای خاصی را که مصرف می کنید، مخصوصاً داروهای رقیق کننده خون باید تنظیم و تعدیل شوند.
• برای کمک به تعیین ناحیه دقیقی که نیاز به درمان دارد، قبل از ESI کمر، MRI یا سی تی اسکن باید داشته باشید.
• اگر می‌خواهید برای ESI کمرتان آرام‌بخش بخورید، حتماً کسی را همراه خود داشته باشید.

در طی روش تزریق استروئید اپیدورال کمر چه اتفاقی می افتد؟

تزریق استروئید اپیدورال کمر در بیمارستان یا یک کلینیک سرپایی مجهز انجام می شود. در بیشتر موارد، ESI کمر 15 تا 30 دقیقه طول می کشد.

روش مختلفی وجود دارد که پزشک متخصص می‌تواند به فضای اپیدورال اطراف نخاع در ناحیه کمر دسترسی داشته باشد که عبارتند از:

• تزریق اپیدورال اینترلامینار (IESI) : در این روش مسیر سوزن از بین دو لامینای مهره بالایی و پایینی ستون فقرات کمر عبور داده می شود تا به فضای اپیدورال برسد.
• تزریق اپیدورال ترانس فورامینال (TFESI) : در این روش مسیر سوزن از سوراخ‌هایی است که ریشه‌های عصبی از طریق آن از ستون فقرات خارج می‌شوند.
• تزریق اپیدورال کودال (Caudal ESI) : در این روش مسیر سوزن از طریق شکاف خاجی که به سمت پایین ساکروم و درست بالای استخوان دنبالچه قرار دارد می گذرد تا به پایین ترین اعصاب نخاعی برسد.

تزریق استروئید اپیدورال کمر شامل مراحل زیر است:

• شما یک لباس پزشکی می پوشید و روی یک میز راحت با یک بالش زیر شکم روی شکم خود دراز می کشید. پزشک متخصص ممکن است یک آرام‌بخش برای کمک به آرامش شما تجویز کند.
• پزشک متخصص ناحیه پشت را برای قرار دادن اپیدورال ضد عفونی می کند تا خطر عفونت را کاهش دهد.
• با استفاده از فلوروسکوپی برای راهنمایی تصویربرداری، پزشک متخصص سوزن اپیدورال را با دقت قرار می‌دهد.
• یک بی حس کننده موضعی ممکن است با یک سوزن کوچک در نزدیکی محل تزریق تزریق شود تا در هنگام وارد کردن سوزن بزرگتر اپیدورال، درد به حداقل برسد.
• هنگامی که سوزن اپیدورال در فضای اپیدورال اطراف نخاع قرار دارد، پزشک معالج مواد حاجب را برای تایید قرار دادن صحیح سوزن تزریق می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که در رگ خونی یا بافت دیگری نیست.
• در نهایت، پزشک متخصص به آرامی یک داروی ضد التهاب، معمولاً یک استروئید یا کورتون را تزریق می‌کند که ممکن است با بی‌حس کننده موضعی ترکیب شود.
• پس از تزریق، پزشک برای جلوگیری از خونریزی فشار وارد می کند و دوباره ناحیه را ضد عفونی می کند و با بانداژ می پوشاند و پانسمان می کند.
• قبل از رفتن به خانه، چند دقیقه تا یک ساعت روی یک صندلی یا تخت استراحت می‌کنید تا هرگونه واکنش به دارو را کنترل شود.

مزایای تزریق استروئید اپیدورال کمر چیست؟

مزایای تزریق استروئید اپیدورال کمر عبارتند از:

• ممکن است تسکین درد را تجربه کنید.
• ممکن است به اندازه کافی تسکین درد داشته باشید تا در تمرینات توانبخشی برای کمک به درمان علت کمردرد شرکت کنید.
• ممکن است به دلیل تسکین درد، کیفیت زندگی بهتری داشته باشید و توانایی بهتری در انجام فعالیت های روزانه داشته باشید.
• تزریق استروئید اپیدورال کمر ممکن است نیاز به روش های تهاجمی تر مانند جراحی را برای مدیریت درد کاهش دهد.

تزریق استروئید اپیدورال کمر چقدر دردناک است؟

هنگامی که پزشک متخصص داروی بی حسی موضعی را برای بی حس کردن ناحیه قبل از تزریق استروئید اپیدورال کمر تزریق می کند، احتمالاً یک درد خفیف را تجربه خواهید کرد.

ممکن است در طول ESI کمری خود چیزی احساس نکنید یا ممکن است موارد زیر را احساس کنید:

• فشار
• سوزن سوزن شدن
• یک احساس سوزش
• درد لحظه ای

اگر در حین تزریق احساس ناراحتی کردید، معمولاً پس از اتمام تزریق از بین می رود. اگر در طول یا بعد از ESI کمر خود احساس درد شدید و تیز کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

خطرات و عوارض تزریق استروئید اپیدورال کمر چیست؟

عوارض جانبی ESI های کمری عبارتند از:

• ممکن است قبل از شروع اثر داروی استروئیدی، درد به طور موقت افزایش یابد.
• ممکن است در محل تزریق خود حساسیت و/یا کبودی داشته باشید.
• اگر پزشک متخصص از فلوروسکوپی برای راهنمایی تصویربرداری استفاده می کند، به دلیل اشعه ایکس، کمترین میزان قرار گرفتن در معرض اشعه در سطح پایین وجود خواهد داشت.
• اگر دیابت دارید، تزریق استروئید اپیدورال احتمالا باعث افزایش قند خون می شود. این می تواند ساعت ها یاشاید روزها ادامه داشته باشد.
• اگر مبتلا به گلوکوم هستید ، ESI ممکن است به طور موقت فشار خون و فشار چشم را افزایش دهد.

تزریق استروئید اپیدورال کمر معمولاً بی خطر است، اما خطرات عوارض جانبی و عوارض خاصی وجود دارد. اگرچه نادر است، اما خطرات و عوارض نادر عبارتند از:

• فشار خون پایین ، که می تواند باعث ایجاد احساس سبکی در شود.
• سردرد شدید ناشی از نشت مایع نخاعی.
• عفونت ناشی از روش اپیدورال، مانند آبسه اپیدورال، دیسکیت، استئومیلیت یا مننژیت.
• داشتن واکنش منفی به داروها، مانند گرگرفتگی یا بثورات پوستی.
• خونریزی اگر به طور تصادفی یک رگ خونی در طول تزریق آسیب ببیند که می تواند باعث ایجاد هماتوم یا لخته خون شود.
• آسیب به اعصاب در محل تزریق.
• به طور موقت کنترل مثانه و روده خود را از دست می دهید. ممکن است برای کمک به ادرار کردن به یک کاتتر (لوله کوچک) در مثانه نیاز داشته باشید.

آیا تزریق استروئید اپیدورال کمر می تواند عوارض طولانی مدت ایجاد کند؟

در حالی که بسیار نادر است، دریافت تزریق استروئید اپیدورال کمر می تواند منجر به برخی عوارض طولانی مدت شود، از جمله:

• نقص عصبی دائمی ناشی از آسیب نخاع یا ریشه عصبی
• درد مزمن ناشی از آسیب نخاع یا ریشه عصبی
• فلج ناشی از یک هماتوم که زمانی رخ می دهد که خون بین سخت شامه و نخاع جمع شود.

چه زمانی باید به پزشک خود مراجعه کنم؟

اگر هر یک از علائم زیر را پس از بازگشت به خانه از ESI کمری خود تجربه کردید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید یا در اسرع وقت به نزدیکترین بیمارستان بروید:

• تجربه سردرد شدید در حالت ایستاده یا نشسته که پس از دراز کشیدن احساس بهتری دارد. این می تواند نشانه ای از سوراخ شدن دورال باشد.
• ایجاد تب که می تواند نشانه عفونت باشد.
• کاهش یا از دست دادن کامل کنترل مثانه یا روده.
• احساس بی حسی و/یا ضعف در پاها که می تواند نشانه آسیب عصبی باشد.

بسیاری از افراد با تزریق استروئید اپیدورال کمر تسکین درد را تجربه می‌کنند و حتی برخی افراد تسکین طولانی‌مدت تا 12 ماه را تجربه می‌کنند. با این حال، برخی از افراد هیچ گونه تسکین درد را با ESI تجربه نمی کنند.

هدف از تزریق استروئید اپیدورال کمر معمولاً ارائه تسکین درد حتی کوتاه مدت است تا فرد بتواند توانبخشی و فیزیوتراپی را شروع یا ادامه دهد و با تقویت ماهیچه هایی که از ستون فقرات حمایت می کنند به تسکین درد طولانی دست یابد.

اگر ESI کمری برای موثر باشد و منجر به تسکین درد شود، ممکن است پزشک تزریق دیگری را بعداً توصیه کند. معمولا دو تا سه ESI در سال توصیه و انجام می شود.

سخن پایانی

تزریق استروئید اپیدورال کمر هنگامی که توسط یک پزشک متخصص ماهر انجام می شود، اغلب یک گزینه درمانی موثر و به طور کلی بی خطر برای کمردرد ناشی از شرایط خاص، به ویژه فتق دیسک و تنگی کانال نخاعی است. اگر در مورد دریافت ESI کمری احساس اضطراب می کنید، از پرسیدن آن از پزشک متخصص در مورد آن و روش آن نترسید. آنها می توانند به هر سؤالی که ممکن است داشته باشید پاسخ دهند.