فهرست مطالب
اسکولیوز وضعیتی است که در آن ستون فقرات دارای انحنای جانبی(به طرفین) غیرطبیعی است. معمولا در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی تشخیص داده می شود. ستون فقرات دارای انحنای طبیعی در نواحی گردنی، قفسه سینه (بالای کمر) و کمری است که در صفحه ساژیتال (جلو به پشت) قرار دارند. این منحنی های طبیعی به قرار گرفتن سر بر روی لگن کمک می کند و در حین حرکت به عنوان ضربه گیر عمل می کند.
انحنای طبیعی ستون فقرات
همه افراد دارای انحنای طبیعی در ستون فقرات هستند، این انحنای طبیعی بصورت انحنا به جلو در گردن و کمر و انحنا به عقب در پشت قفسه سینه هست. اما انحنا به طرفین ، راست و یا چپ بصورت طبیعی وجود ندارد و وقتی از پشت به فرد نگاه کنیم، ستون فقرات صاف به نظر می رسد.
افراد مبتلا به اسکولیوز دارای انحنای غیرطبیعی S یا C شکل ستون فقرات سمت راست و یا چپ و یا هردو هستند. انحنا می تواند در دو طرف ستون فقرات و در نقاط مختلف ستون فقرات اتفاق بیفتد.
انحنای غیر طبیعی ستون فقرات
اسکولیوز یک انحنای جانبی غیر طبیعی ستون فقرات است. اسکولیوز به عنوان انحنای ستون فقرات در صفحه کرونال (به سمت طرفین) تعریف می شود. در حالی که درجه انحنا در صفحه کرونال یا فرونتال اندازه گیری می شود، اسکولیوز یک مشکل پیچیده تر و سه بعدی است که شامل سه صفحه است :
- صفحه کرونال : صفحه ای عمودی که بدن را به دو قسمت جلو و عقب تقسیم می کند.
2. صفحه ساژیتال : صفحه ای عمودی که بدن را به دو نیمه راست و چپ تقسیم می کند.
3. صفحه محوری : صفحه افقی موازی با زمین، عمود بر صفحه کرونال و ساژیتال.
به طور کلی، اسکولیوز یک انحنای جانبی غیرطبیعی ستون فقرات است که در صفحه کرونال اندازه گیری می شود، اما این یک وضعیت سه بعدی است که هر سه صفحه بدن را درگیر می کند.
چه کسانی به اسکولیوز مبتلا می شوند؟
هر کسی ممکن است به اسکولیوز مبتلا شود. با این حال، اسکولیوز ایدیوپاتیک، که شایع ترین نوع است، معمولا در کودکان 11 ساله و بالاتر رخ می دهد. دختران بیشتر از پسران به این نوع اسکولیوز مبتلا می شوند. اگر والدین، برادر یا خواهر فرد به آن مبتلا باشند، احتمال ابتلا او به اسکولیوز بیشتر است.
علت و انواع اسکولیوز
اسکولیوز یک وضعیت پیچیده ستون فقرات است که از علل و عوامل مختلفی ناشی می شود. عامل ژنتیک یکی از مهمترین عوامل است که می‌تواند به انتقال این وضعیت از نسل به نسل منجر شود. همچنین، نقص‌های عضلانی، ناهماهنگی در رشد عضلات و استخوان‌ها، یا حتی عوامل محیطی مانند نشستن به شکل نادرست می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند.
اسکولیوز را بر اساس علت می توان به چهار دسته اصلی طبقه بندی کرد :
اسکولیوز ایدیوپاتیک
– این شایع ترین نوع است که حدود 80 درصد از موارد را شامل می شود.
– زمانی تشخیص داده می شود که همه علل دیگر کنار گذاشته شده باشند.
– اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان شایع ترین نوع است و معمولا در دوران بلوغ تشخیص داده می شود.
اسکولیوز ایدیوپاتیک بر اساس سن تشخیص به انواع زیر تقسیم بندی می شود :
1. اسکولیوز نوزادان : به نوعی اطلاق می شود که در کودکان کمتر از 3 سال تشخیص داده می شود.
2. اسکولیوز کودکان : به نوعی اطلاق می شود که در کودکان 4 تا 10 ساله تشخیص داده می شود.
3. اسکولیوز نوجوانان : به نوعی اطلاق می شود که در افراد 11 تا 18 ساله تشخیص داده می شود.
4. اسکولیوز ایدیوپاتیک بزرگسالان : به نوعی اطلاق می شود که در افراد بعد از 18 سالگی که رشد اسکلتی آنها کامل شده است، تشخیص داده می شود.
اسکولیوز مادرزادی
– این نوع ناشی از ناهنجاری جنینی یک یا چند مهره است.
– ناهنجاری های موجود در مهره ها باعث انحنا و تغییر شکل ستون فقرات می شود.
– سرعت پیشرفت این بیماری به محل و هندسه ناهنجاری ها بستگی دارد.
– نوع مادرزادی معمولا در سنین پایین تری نسبت به نوع ایدیوپاتیک بروز می کند.
اسکولیوز عصبی عضلانی
– این نوع ثانویه به بیماری های عصبی یا عضلانی است.
– شامل اسکولیوز همراه با شرایطی مانند فلج مغزی، ترومای نخاع، دیستروفی عضلانی، آتروفی عضلانی نخاعی و اسپینا بیفیدا است.
– نوع عصبی عضلانی به طور کلی سریعتر از نوع ایدیوپاتیک پیشرفت می کند و اغلب نیاز به درمان جراحی دارد.
اسکولیوز دژنراتیو بزرگسالان
تغییرات دژنراتیو مهره ها و دیسک های تشکیل دهنده ستون فقرات در افراد مسن شایع است. این تغییرات ممکن است با استئوآرتریت یا پوکی استخوان همراه باشد. با این حال، در برخی افراد، این تغییرات همچنین می تواند منجر به انحنای جانبی ستون فقرات یا اسکولیوز شود.
دژنراسیون ستون فقرات، همچنین به عنوان آرتروز یا اسپوندیلوز شناخته می شود، علت اصلی اسکولیوز دژنراتیو بزرگسالان است.
اسکولیوز در کودکان
اسکولیوز در کودکان ممکن است به عنوان یک وضعیت جهشی یا ایدیوپاتیک (بدون علت خاص) ظاهر شود. در بسیاری از موارد، علت اسکولیوز در کودکان مشخص نیست، اما عوامل ژنتیک و ارثی نقش مهمی در ایجاد آن دارند.
علائم :
خمیدگی قابل توجه ستون فقرات :
ممکن است برخی از کودکان دارای انحراف قابل مشاهده در ستون فقرات باشند.
ناهماهنگی لگن‌ها یا شانه‌ها :
لگن‌ها یا شانه‌ها ممکن است نامتقارن شوند.
درد :
در برخی موارد، کودکان ممکن است احساس درد در ناحیه کمر داشته باشند.
تغییر در شکل بدن :
تغییرات ظاهری در شکل بدن نیز ممکن است مشاهده شود.
اسکولیوز نوجوانان
اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان (AIS) شایع ترین شکل اسکولیوز ایدیوپاتیک است که در افراد بین سنین 10 تا 18 سال رخ می دهد. طبق تعریف، در نوع ایدیوپاتیک علت ناشناخته است یا به یک بیماری خاص سندرمی، مادرزادی یا عصبی عضلانی مربوط نمی شود.
هیچ دلیل قابل شناسایی برای نوع ایدیوپاتیک وجود ندارد. تئوری ها شامل علل هورمونی، رشد نامتقارن، عدم تعادل عضلانی و عوامل ژنتیکی است.
علائم اسکولیوز 
علائم‌اسکولیوز متنوع هستند و معمولاً شامل خمیدگی قابل توجه ستون فقرات، عدم تقارن لگن‌ها یا شانه‌ها، درد در ناحیه کمر ، مشکلات تنفسی در موارد شدید، یا تغییرات ظاهری در شکل بدن می‌شوند. افراد ممکن است احساس کنند که یکی از شانه‌ها یا لگن‌ها بالاتر یا پایین‌تر از دیگر طرف قرار گرفته است.
اکثر کودکان و نوجوانان مبتلا به اسکولیوز خفیف علائم یا درد ندارند. گاهی اوقات، کودک، نوجوان یا یکی از اعضای خانواده ممکن است متوجه تغییراتی در وضعیت بدن شود که ممکن است نشانه اسکولیوز باشد. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد.
- سر با بقیه بدن در مرکز نیست.
- بالای شانه ها ناهموار است.
- یک شانه از دیگری بالاتر تر یا قابل مشاهده است.
- یک لگن بالاتر از دیگری به نظر می رسد.
- یک طرف قفسه سینه در هنگام خم شدن به جلو بالاتر از طرف دیگر است.
- وقتی بیمار صاف می ایستد، نحوه آویزان شدن دست ها در کنار بدن تفاوت داشته دارد.
- اگر اسکولیوز در حال پیشرفت باشد و انحنا شدیدتر باشد، تغییر شکل ستون فقرات می تواند منجر به کمر درد شود.
- اگر منحنی شدید باشد،به ندرت، برخی ممکن است دچار مشکل در تنفس شوند
تشخیص اسکولیوز
برای تشخیص این مشکل نیاز به معاینه توسط پزشک متخصص هست. ممکن است به انجام تست‌های تصویری مانند ایکس‌ری ستون فقرات یا MRI نیاز باشد.
تشخیص زودهنگام اسکولیوز برای درمان موفقیت آمیز بسیار مهم است.
- اشعه ایکس : علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی، اشعه ایکس ابزار تشخیصی اولیه اسکولیوز است. برای تشخیص اسکولیوز، پزشک میزان انحنای ستون فقرات را در عکس رادیوگرافی اندازه گیری می کند.
اسکولیوز که به سادگی به عنوان انحنای جانبی ستون فقرات تعریف می شود، قرن هاست که از نظر بالینی شناخته شده است. تغییر شکل در واقع بسیار پیچیده‌تر است و برای توصیف کامل‌تر و تعیین کمیت تغییر شکل اسکولیوز، اصطلاحات و اندازه‌گیری‌های سه بعدی و سه بعدی مورد نیاز است با این حال، برای اهداف عملی، اندازه تغییر شکل به طور معمول در رادیوگرافی صفحه کرونال ایستاده با استفاده از تکنیک Cobb اندازه‌گیری می‌شود.
روش‌های تشخیصی اضافی زیر ممکن است برای انحناهای غیرادیوپاتیک، الگوهای منحنی غیر معمول یا اسکولیوز مادرزادی انجام شود:
- ام آر آی : این روش تشخیصی از الکترومغناطیس برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.
- سی تی اسکن :این روش تصویربرداری تشخیصی از ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر افقی یا محوری (برش‌ها) از بدن استفاده می‌کند. سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان ها، ماهیچه ها، چربی و اندام ها را نشان می دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس عمومی دارد.
درمان اسکولیوز
هدف از درمان توقف پیشرفت بیماری و جلوگیری از تغییر شکل ستون فقرات است.
- مشاهده و معاینات مکرر – که به آن رویکرد “مواظبت و تحت نظر” نیز گفته می شود – ممکن است برای تعیین اینکه آیا ستون فقرات به انحنای خود ادامه می دهد یا خیر، ضروری باشد. این ها زمانی استفاده می شوند که یک فرد دارای انحنای کمتر از 20 یا 25 درجه است و هنوز در حال رشد است.
- برای کودکان در حال رشد فعال با انحنای اسکولیوز بین 20 تا 50 درجه، بریس یا ارتز توصیه می شود. بریس بیرونی نیم تنه یا TLSO برای چند ساعت مشخص پوشیده می شود. بریس فشار اصلاحی بر ستون فقرات در حال رشد اعمال می کند و از بدتر شدن بیشتر اسکولیوز جلوگیری می کند.
- جراحی یک گزینه درمانی توصیه شده برای کودک مبتلا به اسکولیوز شدید یا انحنای بیش از 50 درجه است.
درمان اسکولیوز بستگی به شدت و علت آن نیز دارد و ممکن است شامل فیزیوتراپی و توانبخشی، استفاده از ارتز یا بریس یا در مواردی، جراحی باشد.
فیزیوتراپی و توانبخشی :
تمرینات خاص و جلسات فیزیوتراپی و توانبخشی می‌توانند به تقویت عضلات، افزایش انعطاف، و کمک به بهبود نگهداشتن شکل طبیعی ستون فقرات کمک کنند.
استفاده از ارتز یا بریس :
در برخی موارد، استفاده از کمربند خاص می‌تواند به اصلاح و پشتیبانی از ستون فقرات کمک کند.
تغییرات در شیوه زندگی :
بهبود نشستن، استفاده از میزهای ارتفاع قابل تنظیم، و جلوگیری از حمل و نقل وزن اضافی می‌توانند در مدیریت این بیماری موثر باشند.
داروها :
در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهایی را تجویز کند تا درد و التهاب را کاهش دهد.
جراحی :
در موارد شدیدتر و در صورت پیشرفت بیشتر بیماری، جراحی برای اصلاح ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت وضعیت ممکن است لازم باشد.
سخن پایانی
اسکولیوز یک وضعیت پیچیده ستون فقرات است که از علل و عوامل مختلفی ناشی می شود. عامل ژنتیک یکی از مهمترین عوامل است. اکثر افراد مبتلا به اسکولیوز قادر به زندگی عادی هستند و می توانند بیشتر فعالیت ها از جمله ورزش ها را انجام دهند. این عارضه معمولاً باعث درد قابل توجه یا سایر مشکلات سلامتی نمی شود و اغلب پس از توقف رشد فرد به همان شکل باقی می ماند.
بدون نظر